به گزارش خبرگزاری مهر، رایزنی فرهنگی جمهوري اسلامي ایران با مشاركت و همكاري انستیتو شرق‌شناسی آكادمي ملي علوم ارمنستان، همایش علمی «بررسی تأثیرات آراء و اندیشه‌های امام خميني (ره) با رویکرد معنویت در جهان معاصر» را به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد ارتحال حضرت امام خميني (ره) در تريخ 15 خراد و در محل تالار اجتماعات آكادمي ملي علوم ارمنستان برگزار كرد.
در این همایش يكروزه یوری سواریان، معاون آکادمی ملی علوم ارمنستان، محمد رئیسی، سفیر جمهوري اسلامي ايران در ارمنستان، مشکی، رایزن فرهنگی كشورمان در ايروان، اسقف هواکیم مانوکیان، رییس روابط بین کلیسای اچمیادزین مقدس، نرسس تروارطانیان، معاون وزیر فرهنگ ارمنستان، حجت‌الاسلام مهدي خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی ايران، آرام سیمونیان، رییس دانشگاه دولتی ایروان و جمعي از اساتيد، محققان، نخبگان و دوست‌داران جمهوری اسلامی ایران حضور داشتند.
امام(ره) در ديدگاه ارامنه
اين همايش با پخش سرود ملي هر دو كشور آغاز و با سخنراني یوری سواریان، معاون آکادمی ملی علوم ارمنستان رسميت يافت. وي در سخنان خود اظهار كرد: آراء و اندیشه‌های امام خمینی (ره) افکاری و عقایدی مؤثر در قرن بیستم هستند که توانسته است ایرانی نوین با آینده‌ای روشن را خلق کند.
در ادامه محمد رئیسی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان، با قدردانی از رایزنی فرهنگی و آکادمی ملی علوم جمهوری ارمنستان براي برگزاري اين همايش علمي، در خصوص ابعاد شخصیتی حضرت امام خمینی(ره) سخنانی را ایراد كرد.
اسقف هواکیم مانوکیان، رییس روابط بین کلیسای اچمیادزین مقدس نيز اقدام به قرائت پیام اسقف اعظم ارامنه، گارگین دوم کرد. در بخشی از اين پیام آمده بود: در دنیای معاصر که انسانیت با پدیده‌های فاسد مختلف در چالش می‌باشد، اندیشه‌های مختلفی ظهور می‌کنند که ریشه در معنویت دارند. در چنین جهانی برگزاری همایش‌هایی که به استحکام ارزش‌های معنوی می‌انجامد، بسیار بااهمیت است. همچنین بررسی میراث پرارزش رهبران دینی که در تاریخ بین‌الملل تأثیرگذار بوده‌اند، مهم و قابل تأمل است.
در بخش ديگري از اين پيام آمده بود: من برگزاری این همایش را تحسین می‌کنم و چنین همایش‌هایی نه تنها یک قدم برای توسعه‌ي روابط دوجانبه‌ي دولت‌ها است؛ بلکه یک مناسبت زیبا برای تحکیم ارزش‌های معنوی و فرهنگی دو ملت ایران و ارمنستان تلقی می‌شود و نقش امام خمینی (ره) در تحکیم ارزش‌های معنوی در جوامع جهانی بی‌بدیل است.
پس از آن نرسس تروارطانیان، معاون وزیر فرهنگ ارمنستان، پیام وزیر فرهنگ اين جمهوري را قرائت کرد. در اين پيام آمده بود: همایش علمی «بررسی تأثیرات آراء و اندیشه امام خمینی (ره) با رویکرد معنویت در جهان معاصر» یک‌بار دیگر این امکان را به جامعه می‌دهد تا با فعالیت‌ها، اندیشه‌ها و دستاوردهایی که ایران با وجود امام خمینی (ره) کسب کرده است، آشنا شوند. امام خمینی (ره) با شخصیت انسانی منحصر به فرد خویش، اندیشه‌های دینی و روشنفکری شاخص یک رهبر را با روح و روان خون آمیخت تا بتواند با افکار و اندیشه‌های خود، میلیون‌ها انسان را تحت تأثیر قرار دهد. تاریخ نشان داده که دارنده چنین مشخصه‌هایی اثر چشمگیری بر فرهنگ، سیاست و حوزه‌های مختلف می‌گذارد و شاهد این مدعا، عشق مضاعف ملت ایران به بنیانگذار انقلاب خود امام خمینی (ره) است. امام خمینی(ره) شخصیتی قدرتمند و جهانی بود که با تأکید بر دو اصل ملت و ارزش‌های الهی در عرصه‌ی سیاست نوین جهانی، مفهوم انقلاب اسلامی را ثابت کرد.
وزیر فرهنگ جمهوری ارمنستان در پیام خود بيان كرد: احترام عمیق و حسن سلوک امام خمینی(ره) به اقلیت‌های دینی کشورش از جمله ارامنه، انکارناپذیر است. ایشان در سخنرانی‌های خود، ارامنه را با استعداد و شهروندان فداکار می‌دانست و در دوران انقلاب خود را ضامن حفظ امنیت ارامنه در کشور معرفی کردند.
آزادي در ديدگاه امام(ره)
در اين زمان و با آغاز بخش علمي همايش، حجت‌الاسلام مهدي خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، سخنرانی خود را با عنوان «نگاهي اجمالي به مفهوم آزادي از منظر امام خميني (ره)» ارائه كرد. وي در آغاز سخنان خود این فراز از صحیفه امام خمینی(ره) که: «آزادي يك مسأله‌اي نيست كه تعريف داشته باشد، مردم عقيده‌شان آزاد است، كسي الزامشان نمي‌كند كه شما بايد حتماً اين عقيده را داشته باشيد» قرائت كرد و به بررسي ابعاد مختلف آزادی در رشد و تکامل انسان و جامعه پرداخت.
وي در باب تأكيد قرآن به آزادي انسان و رسالت انبياء براي آزادي انسان از خمود، جمود و بردگي گفت: در اسلام به آزادي عقيده تأكيد شده است؛ چون انتخاب عقيده در فضاي آزاد و به دور از اجبار و اكره امكان‌پذير است و نماياندن انديشه‌ي منطقي و برهان قوي در فضاي آزاد و هنگام وجود آزادي بيان ميسر است.
وي افزود: براساس انديشه امام خميني (ره) آزادي، عطيه‌اي است الهي و اسلام آن را فطري مي‌داند و در اوج شكل‌گيري نهضت اسلامي ايران، حضرت امام (ره) بزرگ‌ترين جرم شاه را سلب آزادي‌هاي اجتماعي مي‌داند، لذا خطاب به شاه مي‌فرمايد: «خود اين كلمه جرم است كه بگويند اعطا كرديم آزادي را، آزادي مال مردم هست، خدا آزادي داده به مردم، اسلام آزادي داده، قانون اساسی آزادی داده به مردم، «اعطا كرديم» چه غلطي است؟ به تو چه كه اعطا بكني؟ تو چه كاره هستي که بگویی«اعطا كرديم آزادي را به مردم.»
خاموشی به اندیشه امام راحل در خصوص آزادي عقيده و اقلیت‌های مذهبی اشاره و اعلام کرد: امام خمینی (ره) می‌فرماید كه «اسلام بيش از هر ديني و بيش از هر مسلكي به اقليت‌هاي مذهبي آزادي داده است. آنان نيز بايد از حقوق طبيعي خودشان كه خداوند براي همه انسان‌ها قرار داده است بهره‌مند شوند، و به بهترين وجه از آنان نگهداري کنند.» در جای دیگر امام (ره) تأکید دارند كه «انديشه‌ي انسان از طريق قلم و نوشتن به ديگران منتقل مي‌شود، اگر تفكر و انديشه آزاد است، قلم نيز بايد در چارچوب شرع و منافع ملي آزاد باشد، اسلام نه‌تنها محدودكننده چنين آزادي نيست، بلكه تشويق‌كننده آن است.»
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در خصوص موضوع مردود بودن آزادي غربي از ديدگاه امام (ره) گفت: امام در جای دیگری فرموده‌اند كه «آزادي به شكل غربي آن، كه موجب تباهي جوانان و دختران و پسران مي‌شود از نظر اسلام و عقل محكوم است و تبليغات و مقالات و سخنراني‌ها و كتب و مجلات برخلاف اسلام و عفت عمومي و مصالح كشور، حرام است و بر همه‌ي ما و همه‌ي مسلمانان جلوگيري از آنها واجب است و از آزادي‌هاي مخرب بايد جلوگيري شود.»
امام (ره) الگوي رسيدن به روشنايي
در ادامه پرفسور آرام سیمونیان، رئیس دانشگاه دولتی ایروان، به ايراد سخنراني پرداخت و در ابتداي سخنان خود رهبران و اندیشمندان جوامع الهی را ساکنان آسمانی خواند و گفت: برای انسان عادی دشوار است که تصوری دنیوی از رهبران دینی داشته باشد. چندی پیش بنده کتابی با عنوان «سبک زندگی امام خمینی (ره)» به زبان انگلیسی را به عنوان هدیه از رایزنی فرهنگی ايران در ارمنستان دریافت كردم که با مطالعه‌ي آن مسیر تازه‌ای در راستای شناخت امام خمینی (ره) پیش روی من قرار گرفت. این کتاب، امام خمینی(ره) را یک انسان ساده و بی‌تکلف؛ ولی شخصیتی بزرگ، متفکر و رهبری دلسوز معرفی می‌کند و از نگاه خانواده‌دوستی به بازخوانی شخصیت ایشان می‌پردازد. برای مثال من قبل از اینکه این کتاب را بخوانم حتی فکر نمی‌کردم یک رهبر کبیر و پرمشغله‌ای همچون امام (ره) فرصت پیدا کند با خانواده خود لحظات خوشی را بگذراند؛ ولی فهمیدم که ایشان در هنگام حیات با چه احترام و حرمت با چه بیان محبت‌گونه‌ای با همسر و فرزندان خود صحبت می‌کردند.
پروفسور آرام سیمونیان در بخش ديگری از سخنان خود افزود: در عصر حاضر که مواجه با بحران‌های اخلاقی و رد معنویت هستیم و می‌بینیم چگونه دروازه‌های اخلاقی درهم می‌شکند و دژهای معنوی به لرزه درآمده است، اینگونه ارزش قائل شدن برای شخصیت‌های اخلاقی و الهی همچون امام خمینی (ره) و سرمشق گرفتن از زندگانی نورانی آنان تنها راه رهایی و تنها امید روزگار کنونی است که می‌تواند انسانیت را به سوی آینده روشن سوق دهد.
سياست امام (ره) در مقابله با زورگويي بود
از دیگر سخنرانان اين همایش، پروفسور روبن سافراستیان، رییس انستیتو شرق‌شناسی آکادمی ملی علوم ارمنستان بود که در سخنان خود گفت: افکار، رفتار، سلوک و آراء امام خمینی (ره) آنچنان تأثیر بزرگی بر جهان و منطقه داشته است که هر بار سعی می‌کنیم مفهوم اندیشه های امام (ره) را بیشتر بفهمیم، تازه درمی‌یابیم که چقدر ندانسته‌های ما پیرامون متفکر بزرگ قرن بیستم زیاد است.
وی در خصوص تأثیر اندیشه‌های امام خمینی (ره) در حوزه‌ي سیاست خارجی تصریح کرد: موضع امام خمینی (ره) در خصوص آزادی فقط یک تئوری‌پردازی نبود؛ بلکه در عرصه‌ی عمل هم به این امر پایبند بود. امام (ره) با این رویکرد یک سیاست خارجی مستقلی برای ایران تداعی و اجرا کردند که ریشه در عدالت، مقابله با زورگویی و ظلم و مخالفت با افراطی‌گری داشت. امام خمینی (ره) توانست در سیاست خارجی، آشتی و وحدت را برای همگان به ارمغان آورد و در واقع سیاست خارجی ایشان بر پایه‌ي فرهنگ برادری بنا نهاده شد. من مطمئنم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر اندیشه‌های امام خمینی(ره) است، توانسته دولت و ملت ایران و ارمنستان را به عنوان دو دوست و دو برادر در کنار هم نگه دارد.
تحسين امام (ره) از زبان ميشل فوكو
در ادامه همایش، پروفسور واهان بایبورتیان، رئیس بخش ایران انستیتوی شرق‌شناسی آکادمی ملی علوم ارمنستان و اولین سفیر امنستان در ایران، مقالهي خود را با موضوع پدیده‌‌ي امام خمینی (ره) ارائه داد و گفت: امام خمینی(ره) با طراحی روش‌های جدید برای انقلاب خود که تا حدود شبیه به قیام مهاتما گاندی و ساتیاگراها در قالب مقاومت بدون خشونت نوعاً ایرانی، توانست یک کشور را بسیج کند و با قوای حکومتی تا دندان مسلح و رژیم دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی مبارزه كند.
وی به جهان نشان داد که می‌توان با دست خالی و با ایمان و همبستگی بدون حمایت قدرت‌های بزرگ جهانی، به پیروزی رسید. حماسه‌ی ایشان چنان تأثیری بر جهان داشت که میشل فوکو فرانسوی که در زمان انقلاب در ایران بسر می برد، شخصیت امام خمینی(ره) را حماسی توصیف کرد.
از دیگر مقالات ارائه شده در این همایش، «شعر امام خمینی در حیطه سنن ادبیات کلاسیک فارسی» بود که توسط پروفسور آرمانوش کوزمویان پژوهشگر ارشد بخش ایران انستیتو شرق شناسی آکادمی ملی علوم جمهوری ارمنستان ارائه شد. وی ابتدا به توصیف دیوان اشعار امام خمینی(ره) پراخت و در ادامه سخنان گفت: امام (ره) شعر معاصر ایرانی را به خوبی می‌شناخت؛ ولی ترجیح می‌داد از سبک کلاسیک استفاده كند.
پروفسور آرمانوش کوزمویان با قرائت برخی اشعار امام(ره) به مقایسه اشعار ایشان با سروده‌های رودکی، رومی، حافظ و سعدی پرداخت. پس از آن وارطان دوریکیان، معاون انستیتو ادبیات آکادمی ملی علوم ارمنستان، مقالهي خود را با عنوان «تأثیر اندیشه‌های نوع‌دوستانه در اشعار امام خمینی (ره)» ارائه داد.
در ادامه نيز نازلی ناواساردیان، پژوهشگر انستیتو شرق‌شناسی آکادمی ملی علوم جمهوری ارمنستان با ارائه‌ي مقالهي «دکترین مذهبی ـ سیاسی امام خمینی (ره)؛ پایگاه ایدئولوژی انقلاب اسلامی» به ایراد سخنرانی پرداخت. آخرین مقالهي ارائه شده با عنوان «ایدئولوژی امام خمینی(ره) ضامن ایجاد اقتدار در نظام جمهوری اسلامی ایران» بود که توسط مهر باغداساریان، پژوهشگر انستیتو شرق‌شناسی آکادمی ملی علوم جمهوری ارمنستان در همایش قرائت شد.
طراحی و نمایش نماهنگ با موضوع امام خمینی(ره)، برگزاری نمایشگاه عکس امام خمینی(ره) و نمایشگاه تألیفات ایشان از برنامه‌های جانبی همایش «بررسی تأثیرات آراء و اندیشه های امام خميني(ره) با رویکرد معنویت در جهان معاصر» بود كه با استقبال وسيع رسانه‌هاي ارمنستان از جمله شبکه‌های تلویزیونی مختلف اين كشور مواجه شد.
براساس اين گزارش، برگزاري اين همايش علمي يكروزه در رسانه‌هاي ديداري، شنيداري، مكتوب، خبرگزاري‌ها و پايگاه‌هاي خبري فضاي مجازي با بازتاب گسترده همراه بود.
نظر شما