«مظنه» عجیب دستفروشی در بازار/ وقتی صندلی عمومی را اجاره می‌دهند

بازار همچنان بسیار قدرتمند است؛ آنقدر اثرگذار که اگر تهدید به تعطیلی کند، برای حل مشکل، هم شهرداری به میان می آید، هم شورای شهر و هم... .

سه هفته قبل/ بازار در قرق دستفروشان

حدفاصل مترو ۱۵ خرداد تا خیابان ناصر خسرو «پیاده راهی» است که در قرق دستفروش هاست؛ بیش از ۱۰۰۰ نفر اجناس خودشان را فرش زمین کرده اند و کاسبی می‌کنند.

در دو سه هفته اخیر، تعداد دستفروشان به حدی رسیده بود که حتی پارک های اطراف هم از حضور آن ها بی نصیب نماند و زیر درخت ها را هم که نگاه می کردی، پر بود از دفتر و شانه و زیرپوش و لباس کودک در رنگ های مختلف.

شرایط این گونه بود و این گونه تر می شد، که مطلبی در شبکه های اجتماعی منتشر شد و خبر از خاموشی برخی غرفه های بازار می داد؛ بازاری هایی که از شراکت با این جماعت خرده فروش راضی نبودند.

پایین کشیدن موقتی کرکره تعدادی از حجره ها همان روز، تشکیل دو جلسه مهم را به همراه داشت؛ یکی در دفتر شهردار منطقه ۱۲ و دیگری در شورای اسلامی شهر تهران.

نماینده اوقاف در بازار تهران در گفتگوی چند روز قبل خود با خبرنگار مهر با اشاره به این دو نشست، گفته بود: پس از این تصمیم دو نشست در دفتر معاون شهری شهرداری منطقه ۱۲ و شورای اسلامی شهر تهران برگزار شد و نسبت به طرح جابه جایی متولی سد معبر و برنامه شهرداری برای ساماندهی دستفروشان توضیحاتی ارائه شد.

وقتی ماموران یگان ویژه جای دستفروشان را می گیرند

خبر غیررسمی ساماندهی دستفروشان در روز شنبه (۷ آذر) روز قبل در مصاحبه عابد ملکی، شهردار منطقه ۱۲ رسمیت و قطعیت یافت.

شهردار منطقه ۱۲ با اشاره به اجرای طرح مشترک شهرداری تهران و نیروی انتظامی در جمع آوری دستفروشان و بساط گستران در گفتگویی عنوان کرد: طبق برنامه ریزی های صورت گرفته قرار است تا از شنبه ۷ آذرماه ساماندهی این افراد به ویژه در محور ۱۵ خرداد آغاز شود. به این معنی که از این تاریخ از پهن کردن هرگونه بساط و دستفروشی به طور جدی ممانعت به عمل می آید.

بازار تهران از همان ساعات اول روز شنبه، تصویر عجیب دیگری را تجربه کرد؛ این بار دیگر از دستفروش هایی که یک باره ۱۰ برابر شده بودند، خبری نبود. جای آن ها را ۲۰۰ مامور یگان ویژه گرفته بود که سرتاسر مترو ۱۵ خرداد تا خیابان ناصر خسرو را دائم قدم می زدند.

کرکره ها بالا رفت، کاسبی شروع شد، مردم با تعجب به ماموران نگاه می کردند و دستفروش ها فقط تماشاچی بودند و به هم دلداری می دادند که «این نیز بگذرد».

زمین اجاره‌ای برای دستفروشی/ «مظنه» چند وجهی

این بار دستفروش ها سوژه می شوند؛ از محدوده «خود» صحبت می کنند، از تعصبی که به جای خاص بساط «خود» دارند و پولی که برای آن می پردازند.

از لابه لای صحبت آن ها «مظنه» دستت می آید؛ «مظنه» عجیب و غریب دستفروشی.

اینجا نه تنها قیمت مکان با مکان فرق دارد که شیوه فروش از قدم زدن، روی زمین یا روی صندلی نشستن و... هر کدام یک بهای خاص دارد.

بالاشهر اینجا، سبزه میدان است که اگر دستفروش باشی و بخواهی آن جا بساط کنی، روزهای عادی باید ۱۰۰ هزار تومانی پیاده شوی. ۱۰۰ هزار تومان که بدهی، انگار جواز کسب گرفته ای.

هرچه به مترو ۱۵ خرداد نزدیک تر شویم، قیمت ها افت می کند؛ و به ۲۰ هزار تومان می رسد.

البته این همه ماجرا نیست؛ یک مسائل دیگری هم هست که قیمت تعیین می کند؛ اگر کنار صندلی بساط کنی، حق استفاده از صندلی روزی ۵۰ هزار تومان است، اگر هم بخوای فقط راه بروی و جایی اشغال نکنی، ۲۰ هزار تومانی برایت آب می خورد.

این هم یک شیوه کاسبی است.

قالیباف حرف های شهردار منطقه ۱۲ را تکذیب می کند

شهردار منطقه ۱۲ امروز در میان خبرنگاران از ساماندهی دستفروشان بازار سخن گفت. قطعا خواست کاسبان بازار و اصحاب رسانه هم جز این نیست. اما سوالی که باقی می ماند؛ اجاره زمین برای دستفروشی است. اجاره ای که در روزهای تعطیل و منتهی به نوروز بهای چند برابری پیدا می کند.

عابد ملکی در پاسخ به خبرنگار مهر درباره دریافت وجه از سوی ماموران شهرداری برای اجازه ورود به دستفروشان در محدوده بازار گفت: از یکطرف ما درخواست کسبه را برای برخورد با ادامه بساط گستران داشتیم و از طرف دیگر شاید تعدادی از ماموران شهرداری تخلف یا مسامحه می کردند با دستفروشان.

وی افزود: لذا ما با همکاری نیروی انتظامی، یگان حفاظت شهرداری و شرکت شهربان موضوع برخورد با سد معبر را از امروز آغاز کردیم.

شهردار منطقه ۱۲ تهران در پاسخ به سوال دیگر مهر که اعتراض صنفی بازاریان و تهدید آنها به بستن مغازه‌ها شائبه ورود جدی شهرداری به برخورد با دستفروشان محدوده بازار را تقویت می کند، توضیح داد: به هر حال بحث دستفروشی و سد معبر یک آسیب اجتماعی است و خلاف قانون است. از سوی دیگر، تخلف نیز از سوی برخی ماموران شهرداری صورت می گرفت. ما نیز به همین دلیل ورود کردیم زیرا قصد پایان دادن به وضعیت موجود را داشتیم.

هنوز چند ساعتی از طرح این صحبت ها در میان خبرنگاران نگذشته بود که شهردار تهران در برنامه دیگری در پاسخ به سوال خبرنگاری که مدعی شد دست فروشان محدوده بازار به نیروهای شهرداری بابت اشغال فضا پول می دهند، گفت: قطعا آنها به نیروهای شهرداری پولی بابت اشغال فضای شهر پرداخت نکرده اند .در محدوده بازار از گذشته به مرور افرادی حضور پیدا کرده اند و تشکلی را شکل داده اند که از دست فروشان مبالغی را دریافت می کردند. باید تاکید کنم ما به دنبال مقابله با آنان و ساماندهی دست فروشان هستیم.

کتمان صحبت تمامی دستفروشان و شهردار منطقه قطعا نمی تواند موجب کتمان حقیقت شود. طرح مسئله شفاف سازی از سوی شهردار تهران قطعا اقدام ارزشمندی است، اما اگر بخواهیم با چشم پوشی نسبت به واقعیت ها به سمت شفافیت حرکت کنیم، قطعا مصداق بیت سعدی می شویم که: ترسم نرسی به کعبه‌ ای اعرابی/ کاین ره که تو می‌روی به ترکستان است...

گزارش: سیامک صدیقی