سیاست آمریکا مقابل ایران با آمدن «بایدن» تغییر نخواهد کرد

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - آذر مهدوان- رؤیا فریدونی: روند انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا در سایه ویروس کرونا بدون هیچ هیجانی در حال پیش رفتن است.

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در تاریخ سوم نوامبر (۱۳ آبان) برگزار خواهد شد. حالا جامعه آمریکا در انتظار این است که بداند آیا این بارهم ترامپ بر کرسی ریاست جمهوری خواهد نشست یا رقیب او «جو بایدن».

سوالی که مطرح است کشور ترکیه که در چند سال اخیر بخصوص پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶ روابط پر فراز ونشیبی با آمریکا طی کرده است حالا خواهان پیروزی کدام یک از این دو نامزد انتخابات است؟

خبرگزاری مهر در خصوص انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تأثیر آن بر ایران و ترکیه گفتگویی با دکتر «اوزدمیر آکبال»، کارشناس مسائل سیاسی آمریکا و استاد روابط بین الملل دانشگاه تراکیه انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم:

*شرایط انتخابات آمریکا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا عملکرد دولت ترامپ در مهار ویروس کرونا و اعتراضات ضد نژاد پرستانه در این کشور تأثیری در انتخابات ۲۰۲۰ خواهد داشت؟

با توجه به آخرین داده‌ها جو بایدن در مقابل دونالد ترامپ ۱۰ الی ۱۵ امتیاز بیشتر دارد. نظر سنجی های انجام شده نیز در همین راستا است.

شیوع ویروس کرونا در سیاست‌ها و تدابیری که دولت ترامپ در این خصوص اتخاذ کرده است موجب نارضایتی جامعه آمریکا از عملکرد ترامپ شده است. همچنین سیاست کلی ترامپ مورد تأیید مردم این کشور نیست

اما اگر به نظر سنجی‌های دوره گذشته انتخابات ریاست جمهوری آمریکا توجه کنیم در می‌یابیم که نظر سنجی های آن دوره نیز بیشتر نشان از پیروزی هیلاری کلینتون داشت اما نتایج آرای انتخابات کلینتون ۶۵، ۸۵۳، ۵۱۴ و در مقابل نتایج ترامپ ۶۲، ۹۸۴، ۸۲۸ بود. چون سیستم انتخاباتی آمریکا دو مرحله‌ای است و آرای الکترال تعیین کننده هستند. بر این اساس نتایج پایانی به نفع ترامپ شد. ترامپ در نظرسنجی‌های انتخابات ریاست جمهوری دوره قبل از رقیب خود عقب بود. در نتیجه می‌توان گفت این بار هم رقیب ترامپ ماراتن انتخاباتی را پیش از ترامپ از نظر تعداد و میزان آرا به پایان خواهد رساند.

*در صورت پیروزی بایدن در انتخابات چه پیشرفتی در روابط آمریکا و ایران حاصل خواهد شد؟ به عبارت دیگر بایدن علیه ایران چه سیاستی را پیش خواهد گرفت؟

همان طور که می‌دانید جو بایدن معاون اول باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا بود. در خصوص مذاکره پنج به علاوه یک هم دولت اوباما سیاستی را دنبال کرده بود که نشان می‌داد به شرط محدود کردن سانتریفیوژها مشکلی در تأمین کمک‌های بشردوستانه به ایران وجود نخواهد داشت.

*اخیراً زمزمه‌هایی از کناره گیری ترامپ از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به گوش می‌رسد. این ادعاها تا چه حد می‌تواند درست باشد؟

روشن است که ترامپ از نتایج نظرسنجی‌های به دست آمده راضی نیست. کسانی که سیاست آمریکا را از نزدیک دنبال می‌کنند به یاد دارند که در دقایق ابتدایی اعلام نتایج رقابت ترامپ و کلینتون، ترامپ در اظهاراتی با ادعای تقلب به نتیجه انتخابات اعتراض کرده بود.

بنابراین بدیهی است ترامپ که در نتیجه رأی نمایندگان کالج الکترال بر کرسی ریاست جمهوری نشسته و با سیستم حکومتی آمریکا نیز مشکلات اساسی دارد از نتایج احتمالی نیز ناراضی باشد. اما خروج وی منوط به ارائه گواهی پزشکی دال بر وضعیت جسمانی نامناسبش امکان پذیر خواهد بود در غیر این صورت اعتبارش زیر سوال خواهد رفت.

*بایدن در مقاله‌ای که در نشریه فارن افرز با عنوان «چرا آمریکا باید دوباره رهبری کند: نجات سیاست خارجی آمریکا بعد از ترامپ» ضمن اظهاراتی در مورد ایران مدعی شده است که خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اعتبار وی را خدشه دار کرده است. به نظر شما این اظهارات بایدن به چه معنی و چقدر قابل قبول است؟ آیا بایدن می‌خواهد به توافق هسته‌ای بازگردد؟

بایدن فردی با تجربه و سیاستمدار است. ضمن اینکه می‌دانیم خروج از یک توافق کار درستی نیست در عین حال نباید این را هم نادیده گرفت که ویروس فلیم (ویروس سارق اینترنتی) که تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف گرفته نیز در دوران ریاست جمهوری اوباما تولید شده است. بنابراین شاهد آن هستیم که سیاست دولت آمریکا و سیاست خارجی ناشی از این گفتمان همچنان ادامه دارد. تفاوتی که در اینجا وجود دارد این است که در صورت پیروزی بایدن در انتخابات استفاده از گفتمان دیپلماتیک بیشتر خواهد بود.

*همانطور که می‌دانید دموکرات‌ها هفته گذشته یک مانیفست ۸۰ صفحه‌ای در خصوص جزئیات سیاست گذاری شأن منتشر کردند که دراین خصوص اشاره‌هایی به بازگشت به توافق هسته‌ای نیز وجود دارد. در صورت پیروزی جو بایدن روابط ایران و آمریکا در چه مسیری پیش خواهد رفت؟

در صورت پیروزی بایدن احتمال ایجاد شرایطی برای دیدار مقامات تهران و واشنگتن در کشوری بی طرف مانند شبه جزیره عربی زیاد است.

لیکن فراهم شدن چنین میز مذاکره‌ای به معنای تأیید فعالیت‌های هسته‌ای ایران از سوی آمریکا و اسرائیل نیست. زیرا چنین موضعی از دوره باراک اوباما رئیس جمهور پیشین آمریکا بوده است و رفتار قدرت نرم در سیاست خارجی آمریکا تبدیل به یک سنت شده است. از طرفی سیاستشان بر مبنای اقناع کشور مقابل و استفاده از قدرت و زور بوده است.

راهبرد سیاسی آمریکا بیشتر از آنکه نشان دهنده تلاش واشنگتن برای از میان برداشتن فعالیت هسته‌ای ایران باشد نمایانگر اعلام یک رویکرد به اصطلاح صلح آمیز و دیپلماتیک از سوی آمریکا برای حل مسائل است.

نباید فراموش کرد که شخص بایدن در دوره اوباما نقش پر رنگی داشته و جز مقاماتی بود که در سوریه خواستار کنارگیری بشار اسد و ایجاد مانع برای نفوذ ایران در منطقه بوده است.

*از نظر شما ترکیه بیشتر خواهان پیروزی کدام یک از کاندیدای ریاست جمهوری است؟

مخاطب رسمی این سوال شما باید وزارت امور خارجه ترکیه باشد. اما بنده به عنوان یک کارشناس و مدرس دانشگاه در رشته بین الملل باید بگویم که سیاست خارجی ترکیه و روابطش با آمریکا بر مبنای بقا و منافع دولت جمهوری ترکیه بوده است. این موضوع بیش از آنکه به انتخابات آمریکا مربوط باشد بر حسب سیاست ترکیه در راستای حفظ منافع خود خواهد بود.

*همانطور که می‌دانید جو بایدن سیاست پر ماجرایی در مقابل دولت آنکارا داشته است. چهار بار به ترکیه سفر کرده و دو بار هم بخاطر عنوان برخی ادعاها در خصوص سیاست اردوغان در سوریه مجبور به عذرخواهی شده است. با این حساب در صورت پیروزی بایدن شاهد چه نوع روابط سیاسی میان آنکارا و واشنگتن خواهیم بود؟

در اصل نه موضع شخصی ترامپ و بایدن و نه موضع شخصی هر رئیس جمهور دیگری در روابط دو جانبه ترکیه و آمریکا اهمیت بالایی ندارد. زیرا در این شرایط هم منافع دو کشور موجب هم مسیر شدن هر دو دولت در منطقه و در صورت عدم تأمین منافع شاهد کشمکش و اختلافات سیاسی شأن خواهیم بود. در روابط دو کشور چیزی که مهم است منافع دولت‌ها است نه رویکرد یک رئیس جمهور.