خبرگزاری مهر – گروه بین الملل: به نظر دیوید ایگناتیوس، مقاله نویس واشنگتن پست، محمد بن سلمان که دستور قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود را صادر کرد هنوز در این زمینه پاسخی به افکار عمومی جهان نداده و آن را مسأله‌ای داخلی قلمداد کرده است.
جمال خاشقچی روزنامه‌نگار، مقاله‌نویس و نویسنده عربستانی بود که در روزنامه واشنگتن پست هم مطلب می‌نوشت. او به دلیل انتقاد از آل سعود، در سال ۲۰۱۷ از عربستان گریخت و به زندگی در خود-تبعیدی ادامه داد. خاشقچی پس از مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول در تاریخ ۲ اکتبر سال ۲۰۱۸ ناپدید شد. شواهد نشان می‌دهد او در کنسولگری به قتل رسیده و جسدش تکه‌تکه شده و از آنجا خارج شده است. پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه‌ای با رادیو پی‌بی‌اس آمریکا ضمن قبول مسئولیت قتل خاشقچی گفت که این قتل توسط مجموعه زیر نظر وی انجام گرفته اما در عین حال ادعا کرد که قتل وی با اطلاع قبلی او انجام نشده است.
ایگناتیوس با اشاره به قتل همکارش می‌نویسد که منتقدان حکومت عربستان و خود وی بر این باورند که به دلیل آنچه به گفته سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، صدور مجوز برای قتل خاشقچی در استانبول اعلام شد، دست محمد بن سلمان به خون آغشته است. او از همین روی روی خوشی به سفر بایدن به عربستان و ملاقات با بن سلمان نشان نمی‌دهد.
لحظه حساس دیدار بایدن با بن سلمان
قرار است رئیس جمهور بایدن پس از دیدار از اسرائیل به عرستان سفر کرده و در آنجا با رهبران شماری از کشورهای متحد آمریکا از جمله امارات متحد عربی، بحرین و قطر نیز ملاقات کند. اما لحظه حساس این دیدارها به نوشته مقاله نویس واشنگتن پست زمانی است که بایدن بخواهد با محمد بن سلمان دست بدهد و این همان چیزی است که برای منتقدان رژیم سعودی خوشایند نیست.
البته نویسنده نزدیک شدن آمریکا به عربستان را مسأله‌ای ناگزیر دانسته و آن را نتیجه دغدغه‌های عملی واشنگتن تلقی می‌کند از جمله اینکه ولیعهد عربستان سعودی قرار است برای چندین دهه بر این کشور حکمرانی کند و آمریکا نیز منافع مالی و امنیتی زیادی دارد که باید با ادامه روابطش با عربستان آنها را حفظ کند. به ادعای ایگناتیوس یکی از دغدغه‌های امنیتی آمریکا تلاش مشترک آن کشور با عربستان برای چیزی است که او آن را مهار اقدامات ایران برای بی ثبات کردن منطقه می نامد.
همچنین دو عامل جدید دیگر نیز برای نزدیک شدن واشنگتن به ریاض وجود دارد. اول جنگ اوکراین و نیاز بایدن به کمک عربستان برای حفظ بازار نفت و دوم تمایل شدید بایدن برای عادی سازی روابط با عربستان برای پیشبرد پیمان آبراهام است.
پیمان آبراهام، در واقع بیانیه مشترکی است که در اوت سال ۲۰۲۰ میلادی از سوی آمریکا، امارات و رژیم صهیونیستی منتشر شد و هدف آن عادی سازی روابط این رژیم با چهار کشور عرب یعنی امارات، بحرین، سودان و مراکش بود.
نویسنده مقاله واشنگتن پست با اشاره به حمایت شدید رژیم صهیونیستی از نزدیکی روابط آمریکا و عربستان، به نقل از یک مقام ارشد اسرائیل که نامش فاش نشد نوشت تل آویو ریاض را یکی از "بازیگران مهم منطقه خاورمیانه و خارج از آن می‌داند. ما به شدت از نزدیک تر شدن روابط ایالات متحده و عربستان سعودی در راستای برقراری ثبات در منطقه، مهار ایران، عادی سازی روابط با اسرائیل و تثبیت بازار انرژی حمایت می‌کنیم."
عکس سه نفره بایدن، نفتالی بنت و بن سلمان
رژیم صهیونیستی از قبل هم ارتباطات امنیتی گسترده‌ای با عربستان داشته است اما بیشتر این ارتباط‌ها مخفیانه ونامحسوس انجام گرفته است و قرار هم نیست که این روند به این زودی ها تغییر کند. با اینکه به نظر مقاله نویس واشنگتن پست انتظار می‌رود در جریان سفر بایدن به خاورمیانه، او، نخست وزیر رژیم صهیونیستی نفتالی بنت و ولیعهد عربستان بخواهند با هم عکس سه نفره ای هم بگیرند اما هنوز زمان مناسب برای چنین کاری فرا نرسیده است. شاید تنها اتفاقی که می‌تواند در جریان این سفر روی بدهد این است که عربستان به طور رسمی موافقت کند تا هواپیماهای اسرائیلی از فضای هوایی این کشور عبور کنند.
مقاله نویس واشنگتن پست با اشاره به بی میلی و تأخیر بایدن در دیدار با ولیعهد عربستان نوشت: بایدن چندین بار بن سلمان را نادیده گرفته است. سال قبل بایدن از انجام تماس تلفنی که قرار بود به درخواست بن سلمان انجام شود سرباز زد. یکی از دلایل این بی میلی به نوشته ایگناتیوس شخصی است چرا که اکتبر گذشته بایدن در جریان اجلاس سران کشورهای گروه ۲۰ در رم خود را آماده کره بود تا با بن سلمان دست بدهد اما او جلو نیامد و این مساله رئیس جمهوری آمریکا را در شرایط دشواری قرار داد. به قول انگلیسی‌ها بایدن و بن سلمان مثل گچ و پنیر هستند و هیچ نقطه اشتراکی با هم ندارند.
به گفته تام دانیلون، مشاور سابق امنیت ملی و حامی دولت بایدن، دیدار رئیس جمهوری آمریکا و بن سلمان بخشی از برنامه گسترده‌تر آمریکا برای نزدیک شدن به "قدرت‌های میانی" است. در همین راستا می‌توان به سفر ماه قبل بایدن به آسیا، حضور او در "اجلاس سران آمریکا" که هفته آینده در لس آنجلس برگزار می‌شود، سفری که قرار است به اسرائیل و عربستان سعودی داشته باشد و شرکت در اجلاس سران ناتو اشاره کرد. به گفته مقاله نویس واشنگتن پست تمام این دیدارها با هدف تقویت حضور و مشارکت آمریکا در پی عملیات نظامی روسیه در اوکراین صورت می‌گیرد.
به نظر حامیان سیاست‌های عملگرایانه، سوال اصلی این است که دیدار بایدن با بن سلمان چه نفعی برای دولت آمریکا دارد. نظر واشنگتن این است که در بهترین حالت عربستان سعودی در کارتل بزرگ تولید کنندگان نفت موسوم به اوپک پلاس (متشکل از مجموع کشورهای عضو وغیر عضو اوپک) از روسیه بریده و می‌پذیرد تا نفت بیشتری تولید کرده و حاضر می‌شود مانند امارات تولید نفت خود را افزایش دهد. این کار به کاهش قیمت نفت کمک کرده و موجب رشد اقتصاد جهانی و تضعیف روسیه درآن واحد می‌شود و این همان گشایشی است که بایدن به شدت به آن نیاز دارد.
مقاله نویس واشنگتن پست در ادامه با اشاره به کمتر شدن شدت جنگ یمن که ورود به آن را بزرگترین اشتباه بن سلمان نامید، افزود که ولیعهد عربستان هنوز در برابر قتل خاشقچی و سایر موارد مربوط به حقوق بشر پاسخگو نبوده است و این احتمال وجود دارد که بایدن در جریان سفرش به عربستان نیز نتواند در این موارد به نتیجه‌ای برسد. بن سلمان که هرگونه مسؤولیت شخصی را در خصوص مرگ خاشقچی رد کرده است آشکارا با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد پرداختن بیشتر به این موضوع و دادن امتیازهای بیشتر در این راستا در داخل عربستان به عنوان نقطه ضعف او تلقی شده و ضرورتی ندارد.
به عقیده ایگناتیوس، درست است که سیاست خارجی آمریکا بر پیروی از سیاست محض مبتنی بر قدرت و به دور از مسائل اخلاقی و اصولی استوار است اما عدم پاسخگویی ولیعهد عربستان نسبت به اقداماتش یک تراژدی ماندنی است چرا که به زبان ساده می‌توان گفت بن سلمان توانست بدون تحمل هیچ مجازاتی از نتیجه اعمالش قسر در برود و به اهدافش برسد.
نظر شما