اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان تسهیل شود

به گزارش خبرنگار مهر، انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین تشکل‌های کشور در حوزه اقتصاد دانش بنیان و نوآور در نامه ای خطاب به مسعود پزشکیان رییس جمهور منتخب مردم، نکاتی را به نمایندگی از فعالان و جامعه علمی و عملی این حوزه، برای توسعه اقتصاد دانش بنیان و نوآور مورد تاکید قرار داد.

متن نامه به شرح زیر است؛

جناب آقای دکتر پزشکیان ریاست محترم جمهور منتخب

ضمن تبریک فراوان بابت انتخاب جنابعالی به عنوان رئیس جمهور منتخب ملت که تجلی انتظار بخش مهمی از جامعه ایران برای تغییر و ایجاد فضای بازتر اقتصادی، سیاسی و بین الملل می‌باشد، امید و انتظاراتی در جامعه نخبگانی کشور شکل گرفته است که این انجمن به عنوان یکی از مهم‌ترین تشکل‌های کشور در حوزه اقتصاد دانش بنیان و نوآور نکاتی را به نمایندگی از فعالان و جامعه علمی و عملی این حوزه، برای توسعه اقتصاد دانش بنیان و نوآور خدمتتان ارائه می‌کند:

۱. همانطور که مستحضر هستید در طول دو دهه گذشته تشکیل نهادهای مختلفی مانند پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، تدوین سند نقشه جامع علمی کشور، رشد ستادهای توسعه فناوری، تشکیل معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی، تدوین تصویب و اجرای قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و قانون اخیر تحت عنوان قانون جهش تولید دانش بنیان نشان‌دهنده این موضوع است که حوزه سیاست‌گذاری اقتصاد دانش بنیان و نوآور یکی از معدود حوزه‌های سیاست‌گذاری در کشور بوده‌است که از انسجام و یکپارچگی زمانی خوبی برخوردار بوده است. این انسجام حاصل مشارکت و همکاری همه فعالان این حوزه فارغ از گرایش‌های جناحی، فکری و سیاسی در طول دو دهه گذشته بوده است. حفظ این رویکرد فراجناحی در دولت شما می‌تواند مسیر رو به تعالی این حوزه را تقویت و بالنده‌تر کند و تجربه دولت‌های گذشته در این عرصه هم حاکمیت نگاه تخصصی به جای نگاه جناحی سیاسی را تایید می‌کند. با پیشنهاد حفظ ثبات و تداوم برنامه‌های موجود، در صورت تصمیم بر تغییر خواهشمند است در انتخاب افراد مرتبط با نهادهای متولی اقتصاد دانش بنیان و نوآور به ویژه معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان و صندوق نوآوری و شکوفایی از افرادی که در این سال‌ها در شکل گیری و رشد این اکوسیستم در بخش‌های خصوصی و دولتی نقش فعال داشته و به کارآمدی شناخته شده هستند و جوان و پویا و دارای روحیه تعامل با این اکوسیستم و متخصص یا صاحب تجربه در حوزه مدیریت و سیاست گذاری فناوری و نوآوری هستند، استفاده کنید.

۲. سیاست گذاری در حوزه اقتصاد دانش بنیان و نوآور صرفاً به نهادهایی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند استفاده از افراد مرتبط و صاحب ایده و دانش در سایر وزارتخانه‌های مهم مرتبط با صنعت و فناوری نیز می‌باشد. وزارت علوم تحقیقات و فناوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صمت، وزارت نیرو، وزارت نفت، وزارت کشاورزی، وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح از جمله مهم‌ترین وزارتخانه‌هایی هستند که نیازمند وجود حداقل یک متخصص شناخته شده در این عرصه در سطح معاون وزیر می‌باشند. با توجه به ظرفیت علمی و عملی موجود در اکوسیستم دانش بنیان و نوآور کشور خواهشمند است در انتخاب حداقل یک معاون وزیر در هر کدام از این نهادها که آشنا و آگاه به اکوسیستم دانش بنیان و نوآور کشور بوده است، اهتمام بورزید.

۳. در یک دهه آینده بزرگترین ابزار حاکمیتی برای رشد سریع اکوسیستم دانش‌بنیان و نوآور کشور قانو ن جهش تولید دانش بنیان خواهد بود که مسئولین حوزه معاونت علمی و صندوق نوآوری باید با عزم جدی و شجاعت اجرای این قانون را پیگیری نموده و با حمایت رئیس جمهور محترم به عنوان رئیس شورای فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان، زمینه ایجاد پیوند بین شرکت‌های بزرگ اقتصادی و شرکت‌های دانش بنیان و شتابدهی به رشد اقتصادی و صادرات را فراهم نماید.

۴. توسعه اقتصاد دانش بنیان و نوآور در کشور نیازمند سه ستون کلیدی است که بدون آنها جهت و حرکت چنین اقتصادی دچار اختلال خواهد شد. ستون اول، توسعه منابع انسانی نخبه و استفاده از همه ظرفیت‌های نخبگان داخل و خارج از کشور به عنوان زیربنای کلیدی توسعه شرکت‌های دانش بنیان می‌باشد. ایجاد زمینه لازم برای بازگشت نخبگان و ایجاد بارقه‌های امید و حمایت از تلاش‌های نخبگان داخلی می‌تواند حرکت رو به رشد جریان اقتصاد دانش بنیان کشور را سرعت ببخشد و این موضوع باید به عنوان یک کلان استراتژی در همه ارکان دولت شما به رسمیت شناخته شود. ستون دوم، توسعه زیرساخت‌های فنی لازم برای اقتصاد دانش بنیان به ویژه تقویت زیرساخت‌های آزمایشگاهی و تحقیقاتی کشور و از همه مهم‌تر توسعه زیرساخت اینترنت و دسترسی به پهنای باند گسترده و بدون اختلال برای عموم مردم و فعالان شرکت‌های دانش بنیان و به ویژه اقتصاد دیجیتال است. ستون سوم، توسعه زیرساخت‌های اکوسیستم نوآوری کشور به ویژه مراکز نوآوری، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، صندوق‌های پژوهش و فناوری و سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌باشد که بدون تقویت آنها امکان دستیابی به اقتصاد دانش بنیان پویا و بالنده وجود نخواهد داشت. خواهشمند است، توسعه این سه زیربنای کلیدی اقتصاد دانش بنیان را به عنوان استراتژی‌های کلان دولت خود به همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط ابلاغ و پیگیری نمایید.

۵. علاوه بر این سه ستون، با توجه به مسیر رشد اقتصاد دانش بنیان در ایران، سه راهبرد کلیدی نیز باید مورد توجه قرار گیرند: راهبرد ۱: توسعه همکاری‌های بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای اکوسیستم و بلوغ آن ضروری و حیاتی است و بدون آن امکان بزرگ شدن و دستیبابی به فناوری ها و نوآوری های روز دنیا امکان پذیر نیست. به همین جهت یکی از راهبردهای رسمی وزارت امور خارجه بایستی اهتمام به این موضوع باشد. راهبرد ۲: تغییر جهت شرکت‌های بزرگ کشور به ویژه صنایعی مانند نفت و گاز و پتروشیمی، فولاد و بانک‌ها به سمت توسعه فناوری و نوآوری نه تنها آنها را رقابت پذیر می‌کند که موتور محرکی برای بازار محصولات دانش بنیان و توسعه اکوسیستم نوآوری در شرکت‌های کوچک و متوسط و استارتاپ‌ها خواهد شد. تسهیل اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان از یک سو و انتصاب مدیرانی در شرکت‌های بزرگ نیمه دولتی کشور که دغدغه این موضوعات را داشته باشند؛ از سوی دیگر، می تواند این راهبرد را اجرایی و موثر کند. راهبرد ۳: توسعه هر حوزه‌ای بدون منابع مالی امکان پذیر نیست و از این رو، ضمن تقویت منابع لازم در صندوق نوآوری و شکوفایی، نهادهای مالی کشور شامل بانک ها، بورس و بیمه‌ها نیازمند بازنگری رویه‌ها و رویکردهای خود برای تعامل با شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها هستند. با توجه به اینکه هنوز بخش مهمی از اکوسیستم مالی کشور در اختیار دولت است، مطمئناً انتصاب مدیرانی که این تغییر را درک کنند؛ می‌تواند نقشی مهم در رشد این جریان ایفا نماید.

۶. توسعه اقتصاد دانش بنیان و نوآور بر پایه موج‌های فناورانه و پنجره‌های فرصت شکل می‌گیرد. دهه پیش رو دهه اقتصاد دیجیتال و به ویژه هوش مصنوعی است. خواهشمند است که این موج بلند و مهم فناورانه، اقتصادی و اجتماعی را نادیده نگیرید و از فرصت ایجاد شده در اقتصاد جهانی با بهره‌گیری از مکانیزم‌های نهادی مانند سازمان ملی هوش مصنوعی بهره ببرید که اگر این اتفاق نیافتد حتماً اقتصاد ایران دهه‌ها شکاف فناورانه و اقتصادی با دنیای توسعه یافته تجربه خواهد کرد که قابل جبران نخواهد بود. به همین منظور تقویت این نهاد و بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های اقتصاد دیجیتال ایران و تعاملات بین‌المللی موثر برای سکانداری سازمان ملی هوش مصنوعی بسیار مهم و حیاتی است.

ضمن تبریک مجدد به جنابعالی و آرزوی توفیق در این مسیر سخت، این انجمن آمادگی خود را برای بسیج ظرفیت نخبگانی کشور در حوزه اقتصاد دانش بنیان و نوآور برای پشتیبانی فکری و اجرایی از تصمیمات جنابعالی و دولت محترم اعلام می‌کند. با این امید که سکان هدایت کشور از فروش منابع و مواد خام به سمت اقتصادی دانش بنیان، نوآور و رقابت پذیر در عرصه جهانی تغییر جهت دهد.

مهدی محمدی رییس انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران