خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان بوشهر در بخش گرم و خشک کشور چهار اقلیم ایران واقع شده است و از نظر منابع آبی با محدودیت‌های بسیار زیادی روبرو است و با توجه به قرار گرفتن در مسیر ورود روان‌آب‌ها به دریا، ساخت سد در این استان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
هر چند تاکنون طرح‌های متعددی در زمینه ساخت سد در این استان اجرا شده است و سد رئیسعلی دلواری به عنوان بزرگترین سد استان در حال بهره‌برداری است ولی نیاز است که پروژه‌های بزرگ سدسازی نظیر سد دالکی نیز مسیر ساخت و بهره‌برداری را هر چه سریع‌تر طی کند.
سد رئیسعلی دلواری به عنوان یکی از مهمترین منابع آب کشاورزی استان بوشهر شناخته می‌شود و بخش قابل توجهی از نیازهای آبی مزارع و باغات شهرستان دشتستان به ویژه در آب‌پخش و شبانکاره به عنوان یکی مهمترین حوزه‌های کشاورزی استان را تأمین می‌کند.
با توجه به کمبود بارش و افزایش برداشت‌های آب، مخزن این سد با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شده است و در صورتی که مدیریتی مناسبی برای استفاده از این آب‌ها صورت نگیرد، در آینده ممکن است با چالش‌های بیشتری روبرو باشیم.
لزوم مدیریت صحیح منابع آب
یکی از فعالان حوزه کشاورزی استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: سد رئیسعلی دلواری با ظرفیت ذخیره‌سازی قابل توجهی، به تأمین آب مورد نیاز برای کشت محصولات کشاورزی در استان بوشهر کمک می‌کند.
حامد اسماعیلی با بیان اینکه در سال‌های اخیر، تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها باعث شده تا سطح آب مخزن این سد به شدت کاهش یابد تاکید کرد: بسیاری از کشاورزان محلی با مشکل کمبود آب برای آبیاری مزارع خود مواجه هستند.
وی تاکید کرد: کاهش سطح آب مخزن سد نه تنها بر روی تولید محصولات کشاورزی تأثیر منفی گذاشته، بلکه می‌تواند به افزایش هزینه‌های آبیاری و کاهش کیفیت محصولات نیز منجر شود.
وی بر لزوم مدیریت صحیح منابع آب و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود تاکید کرد و خواستار تلاش مسئولان برای توزیع مناسب آب مورد نیاز کشاورزان در طول دوران کشت شد.
نقش سد در تولیدات کشاورزی
سد رئیسعلی دلواری به عنوان منبع اصلی تأمین آب برای کشت محصولات مختلف در استان بوشهر عمل می‌کند. محصولات زراعی نظیر گندم، جو، سبزیجات و میوه‌ها از جمله محصولاتی هستند که به شدت وابسته به منابع آبی این سد هستند. با توجه به اینکه کشاورزی یکی از ارکان اقتصادی این منطقه محسوب می‌شود، هر گونه کاهش در سطح آب مخزن می‌تواند تأثیرات جدی بر روی امنیت غذایی و معیشت کشاورزان داشته باشد.
در سال‌های اخیر، بسیاری از کشاورزان به دلیل کمبود آب مجبور به تغییر الگوی کشت خود شده‌اند و به سمت کشت محصولات کم‌آب‌طلب روی آورده‌اند. این تغییرات می‌تواند در کوتاه‌مدت به حفظ تولید کمک کند، اما در بلندمدت نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت منابع آب است.
چالش‌ها و راهکارها در مدیریت منابع آب
یکی از کارشناسان حوزه آب در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مدیریت منابع آب در استان بوشهر و به ویژه در سد رئیسعلی دلواری یک ضرورت است و باید در این زمینه از همه ظرفیت‌ها استفاده شود.
محمد حسینی اضافه کرد: یکی از بزرگترین چالش‌ها، عدم هماهنگی میان بهره‌برداران مختلف و عدم وجود یک برنامه جامع برای استفاده بهینه از منابع آبی است. استفاده غیرمجاز از منابع آبی و برداشت‌های بی‌رویه نیز به مشکلات موجود افزوده است.
وی با تاکید بر لزوم داشتن رویکرد مدیریتی یکپارچه برای مقابله با این چالش‌ها، تصریح کرد: تدوین قوانین مشخص برای استفاده از منابع آبی و نظارت بر اجرای آن‌ها می‌تواند به کاهش برداشت‌های غیرمجاز کمک کند.
حسینی با اشاره به لزوم آموزش کشاورزان درباره اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب و روش‌های نوین آبیاری بیان کرد: پیاده‌سازی سیستم‌های آبیاری تحت فشار مانند آبیاری قطره‌ای و بارانی می‌تواند موجب کاهش هدررفت آب و افزایش کارایی آبیاری شود.
وی تدوین الگوی کشت مناسب را یکی دیگر از ضروریات دانست و ادامه داد: بررسی شرایط اقلیمی و خاکی منطقه و تدوین الگوی کشت متناسب با آن می‌تواند به حفظ منابع آبی کمک کند.
کاهش ۴۰ درصدی ذخایر سد رئیسعلی دلواری
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر بزرگترین سازه آبی استان بوشهر را سد رئیسعلی دلواری دانست و اظهار کرد: ظرفیت ذخیره آب در سد رئیسعلی دلواری ۶۹۵ میلیون مترمکعب است.
در شرایطی که با کاهش میزان بارش‌های پاییزه روبرو هستیم و پیش بینی می‌شود که در ادامه سال نیز باران‌های قابل توجهی نداشته باشیم، مدیریت منابع و مصارف بخش کشاورزی در دستور کار این شرکت است علی محمدی با اشاره به کاهش میزان بارش‌ها در سال زراعی جاری خاطرنشان کرد: حجم ذخیره آب سد رئیسعلی دلواری در شهرستان دشتستان به دلیل کاهش باران در سال زراعی جاری نسبت به سال قبل ۴۰ درصد کاهش یافته است.
وی از دیگر دلایل کاهش حجم آب این سد به تأمین آب باغات خرمای شهرستان دشتستان اشاره کرد و افزود: بخشی از آب این سد نیز به منظور تأمین آب مورد نیاز اراضی صیفی و چغندر قند که برای نخستین بار کشت شده است، اختصاص یافت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر ادامه داد: در شرایطی که با کاهش میزان بارش‌های پاییزه روبرو هستیم و پیش بینی می‌شود که در ادامه سال نیز باران‌های قابل توجهی نداشته باشیم، مدیریت منابع و مصارف بخش کشاورزی در دستور کار این شرکت است.
وی با تاکید بر استفاده از همه ابزارها و روش‌های در دسترس برای تداوم روند و افزایش راندمان آبیاری گفت: باید از همه ظرفیت‌ها برای مدیریت منابع و مصارف استفاده شود و مدیران آب و بهره‌برداران حوزه کشاورزی نیز در این زمینه همکاری لازم را داشته باشند.
سیستم‌های نوین آبیاری راهی برای نجات
استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری یکی از راهکارهای مؤثر برای مقابله با بحران آب در استان بوشهر است. سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی به دلیل صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش کارایی، می‌توانند نقش مهمی در حفظ منابع آبی ایفا کنند.
آبیاری قطره‌ای به ویژه برای کشت محصولات باغی و زراعی مناسب است و با هدف قراردادن ریشه گیاهان، میزان تبخیر و هدررفت آب را به حداقل می‌رساند. همچنین، این سیستم‌ها می‌توانند با استفاده از حسگرها و تکنولوژی‌های پیشرفته، نیاز آبی گیاهان را به طور دقیق تأمین کنند.
سد رئیسعلی دلواری به عنوان یک منبع حیاتی برای تأمین آب کشاورزی در استان بوشهر، نیازمند توجه ویژه‌ای است. با توجه به چالش‌های موجود، مدیریت صحیح منابع آب، استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری و تدوین الگوی کشت مناسب می‌تواند به حفظ این منبع ارزشمند کمک کند.
در نهایت، همکاری بین نهادهای دولتی، کشاورزان و جامعه محلی ضروری است تا بتوانیم از این نعمت طبیعی به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری کنیم و امنیت غذایی منطقه را تضمین کنیم.
نظر شما