آیت‌الله جوادی آملی: وظیفه اصلی حوزه، اجتهاد است

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی در جلسه درس خارج فقه با اشاره به جامعیت شریعت اسلام و اصول کلی ارائه شده از سوی پیامبران و اهل بیت (ع)، بر پویایی و توانایی فقه اسلامی در حل مسائل نوظهور تأکید کرد.

وی با بیان اینکه احکام شریعت اسلام تا روز قیامت غیرقابل نسخ و تغییر هستند، افزود: خدا هر آنچه برای سعادت لازم بود را بیان کرده، هر موضوعی که در عالم رخ دهد، حکم آن در فقه اسلامی وجود دارد، از زندگی در اعماق دریا تا سکونت در فضا، هیچ حادثه‌ای خارج از دایره شریعت نیست و احکام الهی نیز نسخ شدنی نیست، این دو اصل کلی و جامع به حوزه‌ها اطمینان می‌دهد که هیچ موضوعی در عالم اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه حکمش در شریعت هست، منتها باید استنباط کرد، این دو اصل می‌گوید که آنچه الان موجود است اصول و قواعد کلی هستند که فقیه باید از آن‌ها، استنباط درستی انجام دهد.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه بر غیر قابل نسخ بودن شریعت تاکید کرد و گفت: این دو اصل کلی حوزه را مطمئن می‌کند که در شریعت سند هست، اصل نخست اینکه احکام اسلام تا قیامت و ظهور حضرت حجت (عج) پابرجا بوده و هرگز نسخ، تغییر یا تبدیل نخواهد شد. خداوند متعال در قرآن کریم فرموده که نه در گذشته، نه در حال و نه در آینده هیچ‌گونه شبهه‌ای نمی‌تواند به عظمت علمی این کتاب الهی خدشه ای وارد کند: ﴿لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ﴾؛ شریعت را برای تمام زمان ها ارائه کرده، به گونه‌ای که هیچ کس نمی تواند آموزه‌های آن‌ها را ابطال کند. این اصل کلی است!

آیت الله جوادی آملی با اشاره به روایتی از امام صادق وظیفه حوزه علمیه را اجتهاد خواند و اظهار کرد: امام صادق (ع) در فرمایش نورانی خود، حوزه‌های علمیه را به اجتهاد فراخوانده و فرموده‌اند: «عَلَیْنَا إِلْقَاءُ الْأُصُولِ وَ عَلَیْکُمُ التَّفْرِیع»، وظیفه ما بیان اصول کلی است ما هر چه مورد نیاز شماست را گفتیم و بر شماست که از این قوانین کلی، استنباط کنید، مجتهد پروری را وجود مبارک امام صادق (ع) ایجاد کرد، نه مسئله گویی را.

این مفسر قرآن دو اصل «آنچه بشر تا قیامت به آن نیاز دارد، در دین بیان شده» و «آنچه ارائه شده، کُلیاتی است که وظیفه مجتهدین، استنباط احکام از آن‌هاست» را بیانگر توانایی دین در اصلاح امور حکومتی نظیر بانک، اقتصاد و روابط بین الملل دانست.

وی افزود: فقه، به دلیل محدودیت‌های گذشته، آن‌طور که باید عرضه نشده است. به‌عنوان نمونه، درس‌های فقهی ما معمولاً از طهارت شروع می‌شود و تا امر به معروف ادامه می‌یابد، اما مباحثی مانند جهاد که شامل موضوعاتی چون روابط اسلام با سایر کشورها، معاهدات، صلح، جنگ، دفاع و حمله است، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.

آیت الله جوادی آملی در پایان تاکید داشت: حوزه‌های علمیه باید با حفظ این اصول و گسترش اجتهاد، پویایی خود را در تمامی عرصه‌ها حفظ کنند.